نورپردازی ساختمان میتواند از طریق چراغ‌های روکار و یا توکار انجام شود. هر یک از این چراغ‌ها دارای مزایا و خصوصیاتی هستند که با توجه به آنها میتوان بهترین نوع را انتخاب کرد. نورپردازی‌های توکار برای برخی از محیط‌ها مناسبتر هستند و باید از آنها به جای چراغ‌های روکار استفاده شود. چراغ‌های روکار هم در بعضی از محیط‌ها کارایی بیشتری دارند. برای اینکه بتوانید میان چراغ توکار و روکار بهترین گزینه را انتخاب کنید، باید از تفاوت‌های موجود میان آنها اطلاع داشته باشید. در ادامه به بررسی تفاوت‌های موجود میان چراغ توکار و روکار می‌پردازیم و با شرایط استفاده از آنها به خوبی آشنا می‌شویم.

آشنایی با چراغ روکار و انواع آن

چراغ‌های روکار (Surface-Mounted Ligh) به چراغ‌هایی می‌گویند که تمام تجهیزاتشان پس از نصب مشخص و نمایان است. این چراغ‌ها از جمله چراغ‌ها و سبک‌های نورپردازی هستند که سابقه بسیار طولانی دارند و از گذشته‌های بسیار دور مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند. در واقع چندین دهه است که از این چراغ‌ها در مکان‌های مختلف استفاده می‌شود. چرا که این چراغ‌ها به صورت روکار و بر روی سقف نصب می‌شوند و برای استفاده از آنها نیازی به تغییر در ساختار سقف نمی‌باشد. همچنین چراغ‌های روکار انواع بسیار متنوعی دارند و هر شخص بسته به سلیقه و دکوراسیون محیط خود میتواند بهترین نوع آن را انتخاب نماید. چراغ‌های روکار به خوبی نمایان هستند و از این حیث باید به طراحی ظاهری آنها، رنگ و جلوه متریال به کار رفته در آنها توجه زیادی شود.

بررسی انواع چراغ‌های روکار

چراغ‌های روکار انواع مختلفی دارند و در مدل‌های متنوعی در بازار موجود می‌باشند. در اینجا به بررسی چند نمونه از چراغ‌های روکار پرطرفدار اشاره می‌کنیم.

• چراغ‌های روکار آویز: این چراغ‌ها دارای یک پایه هستند که از طریق آن به سطح مورد نظر وصل می‌شوند. پایه میتواند سیم، زنجیر و یا یک میله فلزی باشد. چراغ‌های آویز بین معماران و طراحان فضاهای خارجی از محبوبیت زیادی برخوردار هستند و از آنها در بسیاری از فضاها همچون تراس، بالکن، حیاط و آلاچیق‌ها استفاده می‌شود. همچنین این چراغ‌ها نسبت به لوسترها از هزینه کمتری برخوردار هستند و از این نظر مقرون به صرفه می‌باشند.
• چراغ‌های سقفی: چراغ‌های سقفی روکار نیز برای فضاهای مختلفی قابل استفاده هستند. این چراغ‌ها بر خلاف چراغ‌های آویز، به سقف می‌چسبند و هیچ فاصله‌ای بین آنها و سقف وجود ندارد. برای همین چراغ‌های سقفی برای فضاهایی که سقف کوتاهی دارند، بسیار مناسب و ایده آل هستند.
• چراغ‌های روکار دیواری: این چراغ‌ها بر روی سطح دیوار نصب می‌شوند و همچون نورپردازی به سمت بالا، پایین و اطراف عمل می‌کنند. چراغ‌های روکار دیواری از پرکاربردترین چراغ‌های شب تاب در فضاهای بیرون از خانه هستند و اغلب برای فضاهایی چون تراس، بالکن، آلاچیق و دیوارهای اطراف باغ و ویلا استفاده می‌شوند.
• چراغ‌های ریلی: در حال حاضر چراغ‌های ریلی به یکی از مجبوبترین سبک‌های نورپردازی تبدیل شده‌اند. در این چراغ‌ها نیازی به سیم‌کشی جداگانه برای هر یک از چراغ‌ها نبوده و تمام چراغ‌ها در یک مسیر قرار می‌گیرند. چراغ‌های ریلی میتوانند برای روشنایی عمومی و یا متمرکز مورد استفاده قرار بگیرند و بر روی سقف یا دیوار نصب شوند.
• چراغ‌های روکار اسپات لایت: چراغ‌های اسپات لایت یا تابش نقطه‌ای از دیگر چراغ‌های روکار هستند که برای بولد کردن یک بخش از فضا کاربرد دارند. برای مثال میتوان از این چراغ‌ها در فضای محوطه استفاده کرده و از طریق آن یک مجسمه یا بخش‌های مهم را به خوبی برجسته و متمایز کرد.

آشنایی با چراغ توکار و انواع آن

چراغ‌های توکار (Recessed Lights) برخلاف چراغ‌های روکار هستند و در داخل سقف مورد نصب قرار می‌گیرند. البته این چراغ‌ها را میتوان در داخل کف زمین یا دیوار نیز نصب کرد. این دسته از چراغ‌ها از تنوع طرح و مدل کمتری برخوردار هستند و بیشتر به صورت دایره و مربعی شکل تولید می‌شوند. همچنین چراغ‌های توکار بیشتر برای فضاهای داخلی کاربرد دارند و کمتر برای فضاهای خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به خصوص اگر در فضاهای بیرون بخش سرپوشیده یا مسقفی وجود نداشته باشد، امکان استفاده از این تجهیزات نورپردازی خیلی وجود ندارد. چراغ‌های توکار از زیبایی و جذابیت زیادی برخوردار هستند و طرفداران خاص خود را دارند. از رایجترین آنها میتوان به چراغ‌های ال ای دی اشاره کرد.

باید اشاره شود که دلیل تنوع کم این چراغ‌ها این است که پنل آنها به صورت مخفی اجرا می‌شود و از بیرون قابل مشاهده نمی‌باشند. این خصوصیت دقیقا بر خلاف چراغ‌های روکار است که هم از تنوع طرح و مدل زیادی برخوردار هستند و هم به راحتی از بیرون قابل مشاهده می‌باشند. از چراغ‌های توکار میتوان در کنار چراغ‌های روکاری چون لوستر، آویز و آباژور استفاده کرد و از این طریق تعادل خوبی در نورپردازی فضا ایجاد نمود.

بررسی انواع چراغ‌های توکار

چراغ‌های توکار به اشکال مختلفی قابل نصب و اجرا هستند که در این بخش به بررسی آنها می‌پردازیم:

• چراغ‌های توکار با دریچه مرکزی: این چراغ‌ها نور را از سوراخی که در وسط پنل قرار دارد، عبور می‌دهند. برای همین از آنها بیشتر به عنوان نورپردازی تاکیدی استفاده می‌شود و میتوانند برای بالای مجسمه یا قاب‌های هنری مورد استفاده قرار بگیرند.
• چراغ‌های توکار اسلات‌دار: این چراغ‌ها حاشیه مسطحی دارند و دقیقا هم سطح با سقف یا دیوار قرار می‌گیرند. در چراغ‌های توکار اسلات‌دار نیز نور از طریق بخش مرکزی پنل به محیط تابیده می‌شود. با این حال تفاوتی که این مدل با مدل قبلی دارد این است که امکان جابجایی و تنظیم آن تا 35 درجه وجود دارد.
• چراغ‌های توکار چرخان: چراغ‌های چرخان یا تنظیم شونده از دیگر انواع چراغ‌های توکار هستند که با چرخش سر آنها امکان تنظیم و هدایت نور وجود دارد.
• چراغ‌های توکار بدون تریم: در این چراغ‌ها خبری از تریم یا قاب و حاشیه نیست. برای همین میزان نوردهی در آنها بیشتر است و برای روشن کردن فضاهای بزرگ بسیار کاربردی می‌باشند. با این حال احتمال ایجاد خیرگی و آلودگی نوری در آنها وجود دارد.

چه عواملی در انتخاب چراغ توکار یا روکار نقش دارد؟

برای اینکه بین چراغ‌های توکار و چراغ‌های روکار بهترین گزینه را انتخاب کنید، باید به یک سری عوامل توجه داشته باشید. عواملی مانند وجود فضای خالی از قبل برای نصب چراغ، محدودیت فضا برای قرارگیری چراغ، استفاده از مزیت‌هایی چون مخفی بودن چراغ‌ها، توانایی یا عدم توانایی در تغییر ساختار آنها، بافت و شرایط سقف و همچنین هزینه تمام شده از جمله عوامل مهمی هستند که میتواند به شما در انتخاب چراغ‌های توکار و روکار کمک نماید.

چراغ‌های توکار بخریم یا چراغ‌های روکار؟

با توجه به مواردی که اشاره کردیم، میتوانید در رابطه با انتخاب چراغ‌های توکار یا روکار تصمیم‌گیری نمایید. با این حال مجددا در این بخش به مقایسه چراغ‌های توکار و روکار می‌پردازیم تا بتوانید گزینه موردنظرتان را راحت‌تر انتخاب و خریداری نمایید.

1. توجه به نوع فضا

برای انتخاب چراغ‌های توکار یا روکار، به نوع فضا توجه داشته باشید. اگر به دنبال چراغ مناسب برای نورپردازی محوطه‌های بزرگ ساختمان هستید، بهتر است به سراغ انواع چراغ‌های روکار بروید. این دسته از چراغ‌ها برای ساختمان‌های اداری، تجاری، سالن‌های پذیرایی و محوطه ساختمان و ویلاها بسیار مناسب هستند.

2. توجه به میزان و کیفیت نور

چراغ‌های روکار محوطه، قادر به پخش نور هستند و محیط را تا حد زیادی روشن می‌نمایند. اما چراغ‌های توکار نور مستقیم با کیفیت زیاد دارند. برای همین باید بسته به میزان نور مورد نیاز از چراغ‌های مناسبی استفاده شود.

3. شیوه نصب چراغ‌ها

از آنجایی که چراغ‌های توکار در داخل سقف یا دیوار قرار می‌گیرند، باید در زمان ساخت و ساز ساختمان یا محوطه سازی به نصب آنها توجه شود. در واقع بهترین زمان برای نصب چراغ‌های توکار، در زمان ساخت ساختمان است. برای نصب این چراغ‌ها باید در بخش‌های مختلفی سوراخ تعبیه شود تا بتوان چراغ‌ها را در آنها اعمال کرد. اما چراغ‌های روکار نیازی به سوراخ کاری ندارند و میتوانند در هر زمانی مورد نصب قرار بگیرند. پس با توجه به این موضوع نیز میتوانید از میان چراغ‌های توکار و روکار بهترین گزینه را در نظر بگیرید.

4. تنوع طرح و مدل‌ها

همانطور که ملاحظه کردید چراغ‌های روکار در انواع مختلفی موجود هستند و تنوع زیادی دارند. برای همین دست افراد در انتخاب و خرید آنها کاملا باز است. اما چراغ‌های توکار با اینکه زیبایی ظاهری خاصی دارند، اما تنوع طرح و مدل کمتری دارند.

5. اتلاف انرژی

از دیگر مواردی که میتواند به شما در انتخاب و خرید چراغ‌ توکار و روکار کمک نماید، میزان اتلاف انرژی است. در چراغ‌های توکار شاهد اتلاف انرژی از کنار پنل و همچنین محفظه و سوراخ موجود در آنها هستیم. اما چراغ‌های روکار چنین مشکلی ندارند و اتلاف انرژی در آنها وجود ندارد.

6. توجه به جنس بدنه

بدنه چراغ‌های توکار اغلب از جنس پلاستیک یا فلز است و با توجه به اینکه سطح تماس کمی با بیرون دارند، حساسیت زیادی در زمینه جنس بدنه در آنها وجود ندارد. این در حالی است که چراغ‌های روکار باید از جنس مقاوم نسبت به آب، رطوبت و گرد و غبار برخوردار باشند. برای همین است که بیشتر تولید کنندگان از آلومینیوم برای ساخت بدنه و پوشش چراغ‌های روکار استفاده می‌کنند.

جمع بندی

اگر بین چراغ‌های توکار و روکار مردد هستید، بهتر است به موارد اشاره شده در متن توجه داشته باشید. با توجه به این موارد میتوانید بهترین چراغ‌ها را برای محیط خود در نظر بگیرید.